‘Geef aandacht aan wat je doet’
Hebben we echt zo weinig vrije tijd? Of doen we ook in onze vrije tijd te veel zaken tegelijk? Neuropsychologe Elke Geraerts pleit ervoor meer in het hier en nu te leven. Bak een bananenbrood, maak een wandeling en laat die binnenkomende berichtjes voor wat ze zijn.
We ervaren tijd vandaag eerder als problematisch: we kreunen onder de tijdsdruk of we hebben tijd te kort. Wat is jouw visie daarop?
Elke Geraerts: ‘In wezen hebben we geen tijd te kort. Het is geen probleem van “tijd”, maar eerder van “aandacht”. We slagen er namelijk niet meer in om ons te focussen op datgene waarmee we bezig zijn of wat gedaan moet worden, maar we zijn druk bezig allerlei ballen tegelijk in de lucht te houden. Daardoor is onze aandacht versnipperd. Multitasken of switchtasken, het helpt ons niet vooruit. Integendeel, heel wat studies tonen aan dat je productiviteit daalt met 40% door te switchtasken. Het menselijk brein is niet gemaakt om allerlei dingen tegelijk te doen, hoewel wij de perceptie hebben dat dat wel zo is. Wanneer je bezig bent met een opdracht, op je computer bijvoorbeeld, en je mailprogramma stuurt je voortdurend notificaties, dan is je brein ook daarmee bezig. Zelfs als het gaat over “zullen we straks samen lunchen?”. Je dénkt dat je enkel maar bezig bent met je planning of tekst, maar je brein is tegelijk ook bezig met “zal ik dan een slaatje of een broodje nemen straks?”. En dat werkt niet.’
‘Breng je vrije tijd niet door met je smartphone aan je hand, dat brengt je brein niet tot rust’
Hoe kunnen we opnieuw het gevoel krijgen dat we toch ruim voldoende tijd hebben?
‘Om te beginnen kan je de zogenaamde 80-20-regel toepassen: als je in staat bent om je in 20% van je werktijd echt te focussen, krijg je het merendeel (zowat 80%) van je werk gedaan. Dat betekent dat je in minder tijd meer gedaan krijgt, wat je meer voldoening en meer ademruimte geeft in plaats van voortdurend tegen de klok aan te hikken. En dat geldt voor alles wat je doet, of het nu in je vrije tijd is of tijdens je werk. De hefbomen voor meer vrije tijd zitten in jezelf: focus, zelfcontrole, intrinsieke motivatie en zelfbewustzijn. Probeer je echt te focussen op datgene waarmee je bezig bent en laat je niet afleiden. Daar hoort meteen ook zelfcontrole bij: er passeert altijd wel iets dat je afleidt. Onderdruk dat, zelfcontrole kan je leren. Probeer verder datgene te doen waarin je zelf ook plezier vindt, waar je energie en voldoening (ook op lange termijn) van krijgt. Je zal dan automatisch meer gefocust zijn én meer zelfcontrole hebben. Daarvoor is het natuurlijk nodig je bewust te zijn van wat bij je past: hou je van cijferen of wil je expressief bezig zijn? Wil je écht gaan skiën of ben je toch eerder een “in-een-hoekje-met-een-boekje”-mens? Je zal tijd anders gaan beleven, meer deugddoend en minder opgejaagd.’
Ook en vooral in je vrije tijd is het belangrijk dat genieten centraal staat. Daarvoor heb je eerst die tijd nodig en dan moet je ‘m nog optimaal benutten?
‘We hebben voldoende vrije tijd, denk aan die 80-20-regel. Maar ook daar moeten we een mentaliteitsswitch maken. Nu zien we werktijd te veel als onaantrekkelijk en daartegenover moet dan vrije tijd met vooral veel plezier staan. Die tweedeling is niet nodig: als je je werk graag doet, geeft ook dat je energie en genot. En vooral: we moeten onze vrije tijd los van connectiviteit kunnen doorbrengen. Als je tijdens het weekend ook leeft met je smartphone aan je hand, geniet je niet van een wandeling of een lunch met vrienden. Je brein komt helemaal niet tot rust. Het is meer dan ooit nodig om onze aandacht weer te richten op het hier en nu en daarin op te gaan. We moeten weer leren in het moment te leven. Wanneer je een cake bakt, bak je een cake en ben je niet bezig met te antwoorden op vijf WhatsAppberichten. Spreek je met een vriendin af, luister en praat dan ook écht en kijk niet voortdurend naar je telefoon. Het begint bij aandacht en focus. En doen wat bij je past en wat je vreugde geeft. Dat is vandaag onze uitdaging.’
deel Artikel
