Iedereen op de fiets!

Wat doet het fietsatelier FietsJeVrij? Leg eens uit.

Peter: ‘Het initiatief is gegroeid vanuit de Fietsersbond. Na de inval van Rusland in Oekraïne had de bond een actie op poten gezet om fietsen in te zamelen voor Oekraïense vluchtelingen. Met onze afdeling in Herent gingen we nog een stapje verder: we wilden alle vluchtelingen bereiken. En bij uitbreiding ook alle mensen voor wie het niet zo vanzelfsprekend is om te fietsen.
Ik zetel in het bijzonder comité voor de sociale dienst van het OCMW in Herent. Dat hielp om ook het OCMW en de gemeente mee te krijgen. Als eerste actie hebben we de fietsen van het Lokaal Opvanginitiatief (LOI) in onze gemeente in orde gezet of vervangen. Met enkele vrijwilligers boden we ook fietslessen aan. Heel low profile. Maar dankzij een subsidie van de Koning Boudewijnstichting en later ook van de Fietsersbond groeide het initiatief uit tot wat het vandaag is. We organiseren wekelijkse fietslessen, elke zaterdagochtend in april, mei, juni, september en oktober. Iedereen is welkom, maar het zijn meestal mensen met een migratieachtergrond die opdagen. Ze komen uit regio’s waar je niet van kinds af aan leert fietsen, zoals in ons land. De eerste voorzichtige fietspogingen doen ze op een aangepaste fiets, zonder pedalen en met een laag zadel. Een loopfiets op volwassenmaat. Zo leren ze hun evenwicht vinden. We hebben ook instapfietsen aangekocht, heel degelijke en eenvoudige fietsen met een lage instap.’

Maar jullie doen veel meer dan fietslessen geven. Verhuur, verkoop, herstellen, wat nog?

Peter: ‘Dankzij die subsidies kregen we zelfs genoeg financiële ruimte om elektrische fietsen aan te kopen. Mensen die dat nodig hebben, kunnen ze tijdelijk gebruiken. Om op het werk te geraken als het openbaar vervoer staakt, bijvoorbeeld. Ook de mensen van het Lokaal Opvanginitiatief maken er af en toe gebruik van.

Wie om welke reden ook budgettaire problemen heeft, kan via het OCMW toestemming krijgen om een fiets bij ons kopen. Dat zijn dan fietsen die we gekregen hebben van inwoners of die door de politie in beslag werden genomen of gevonden. Wij verkopen die voor amper vijftig euro, een degelijk fietsslot inbegrepen. Eerst zetten we de fiets helemaal in orde in ons fietsatelier. Daar is iedereen trouwens welkom, ook om aan zijn of haar eigen fiets te sleutelen. Het atelier is elke maandagavond geopend.

We nemen ook deel aan VeloKadee, een initiatief van vzw Velo uit Leuven. Dat is een kinderfietsdeelproject met nieuwe kinderfietsen. Ouders met budgetproblemen kunnen voor 17 euro per jaar een fiets lenen op maat van hun kind. Is het kind de fiets ontgroeid, dan kunnen ze die inruilen voor een groter exemplaar. Het initiatief staat open voor iedereen, maar als je geen verhoogde tegemoetkoming hebt, kost het je 70 euro.’

Vanwaar komt jouw engagement?

Peter: ‘Goh, dat heeft er altijd wel ingezeten. Ik ben actief - of geweest - in 11.11.11, Broederlijk Delen, de Fietsersbond, de lokale politiek... En ik heb een grote liefde voor de fiets en fietstechniek. Ik ben nu met pensioen, maar tijdens mijn loopbaan was ik 25 jaar lang leraar lichamelijke opvoeding en biologie in Hoboken. Nadat we naar Herent verhuisden, werd ik fietsenmaker in bijberoep. Zo ben ik uiteindelijk bij vzw VELO aan de slag gegaan en er later ook coördinator geworden. De laatste vijf jaren van mijn loopbaan was ik leerkracht fietstechniek in het volwassenenonderwijs, onder meer in de gevangenis Leuven Centraal.
Na mijn pensionering kreeg ik meer tijd, en zag ik de nood hier in Herent. Het atelier FietsJeVrij is intussen uit zijn voegen gebarsten. Onze kelder van het lokale dienstencentrum is te klein geworden. Maar er is een oplossing in zicht. De overdekte autoparking en fietsenstalling van het LDC wordt deels ingericht als fietsenbergplaats.’

Je zag de nood, zeg je. Herent is een rijke gemeente. Is er dan toch zoveel vervoersarmoede?

Peter: ‘Ja, maar dat is zo in heel Vlaanderen. Herent telt inderdaad een grote groep tweeverdieners die het financieel wel bolwerken. Maar toch mag je het aandeel mensen in armoede niet onderschatten. Een fiets, ook al is dat een occasie, is voor hen een dure aankoop.

Wij bieden dat aan, maar toch blijft er een drempel. Voor veel mensen is het belangrijker een auto te bezitten, of ze zullen sneller de bus nemen dan de fiets. Ik begrijp dat ergens wel. Een auto hebben staat voor succes, een fiets in hun ogen niet. Het is zoals vlees eten: het kan gezonder en goedkoper als je dat niet te veel doet, maar de kennis over de vegetarische alternatieven is te beperkt en vlees is lekker. Hetzelfde geldt voor fietsen. De vraag is: hoe kunnen we daar verandering in te brengen?’

Nochtans is fietsen ook gewoon leuk. En fietsen als recreatie kan dus nog altijd niet voor iedereen?

Peter: ‘Nee, ik denk dat we nog een hele weg moeten afleggen voor een fietstochtje voor iedereen een moment van ontspanning betekent. Ken je de organisatie ‘Stapje in de Wereld’? We hebben ook hier in Herent een lokale afdeling: Stapke Herent. Deze organisatie biedt goedkope uitstappen en activiteiten aan, aan mensen voor wie dat anders onbetaalbaar is. In hun aanbod zitten ook fietsuitstappen aan heel betaalbare prijzen. Een mooi initiatief.’