‘Ik weet nu wat ik nog wil met m’n leven’

Sara Engels: ‘Heel veel senioren geven aan dat alles te snel gaat, maar wanneer ze vertellen over hun leven, zitten ze weer in hun “eigen tijd”. De tijd die meer bij hen lijkt aan te leunen. Samen met de herinneringen komen ook de bijbehorende gevoelens terug en je merkt dat mensen op latere leeftijd daardoor heel erg in hun element geraken. We noteren niet enkel gebeurtenissen en ervaringen, we peilen ook naar betekenis. De keuzes die mensen gemaakt hebben, weerspiegelen een waardenpatroon waarnaar iemand heeft proberen te leven, zo goed en zo kwaad als dat kon. Het boek van hun leven versterkt daardoor het zelfbeeld van senioren. Oma is niet alleen maar een zorgbehoevende oude dame, ze was ooit energiek en grappig of heel creatief in het bedenken van spelletjes. Het vertellen en delen daarvan, maakt die stukjes van hun persoonlijkheid weer wakker.’

Tijd is voor mensen

‘Mensen vertellen vooral over intermenselijke contacten. En dat is ook hoe senioren hun tijd nu vooral willen doorbrengen: ze willen delen. Delen zonder oordeel, kwalitatieve tijd doorbrengen met dierbaren. Het maakt niet uit of het huis er vuil bij ligt, ze willen hun kinderen en kleinkinderen zien. Hen steunen, samen plezier maken – ook als koppel – liefde delen. Er wordt heel intens ingezet op gelukkige momenten, het liefst samen. Samen dingen doen en achteraf vertellen, zodat er nieuwe waardevolle herinneringen gecreëerd worden.’ 

De balans opmaken

‘Verhalen vertellen en op een zinvolle manier aan elkaar rijgen, geeft je een coherent overzicht van je levensverhaal. Je hebt in de mate van het mogelijke geprobeerd altijd dat te doen wat jij goed achtte. Dat is wat mensen proberen te verduidelijken met hun soms fragmentarische anekdotes. Door de gebeurtenissen uit het verleden aan elkaar te linken als bewuste keuzes, maken senioren een soort “balans” op. Zelfs wanneer er zaken tussen zitten waarvan je jarenlang verdriet of spijt hebt gehad, door erover te praten en ze in een grotere context te zien, kan je ze begrijpen. Ook voor het nageslacht is dat heel belangrijk en dat weten de geïnterviewden ook. Ze zetten de wortels van een familie neer. Tijdens de oorlog bijvoorbeeld zijn er al eens dingen gebeurd die moeilijk liggen. Het lucht mensen enorm op om uit te kunnen leggen hoe het zo ver is kunnen komen, zonder dat ze veroordeeld worden.’

Het effect van verhalen delen

Jos (70): ‘Mijn dochter gaf me het optekenen van mijn levensverhaal cadeau. Ik stond warempel versteld van mezelf. Iedere vraag bracht me weer dichter bij mijn verleden, die gesprekken hebben me echt doen stilstaan bij wie ik was en wie ik ben. Waar ik vroeger soms het gevoel had geleefd te worden, heeft dit vertellen me geleerd dat ik hoe dan ook toch zelf bepaalde hoe alles gelopen is. Het heeft me ook bewuster gemaakt van wat ik nu nog wil en waar ik nu wel of net niet naartoe wil.’

Ivo, zoon van Jos: ‘Dankzij het boek heb ik vele uren met mijn vader doorgebracht: we haalden herinneringen op en we genoten. Op een bepaald moment lagen we allebei onder tafel van het lachen. Ik zal die momenten mijn hele leven koesteren.’

Maria (83): ‘Wat heeft het me deugd gedaan eens terug te denken aan de vele mooie en gelukkige momenten in mijn leven. Mijn levensverhaal vertellen, was voor mij een echt keerpunt in het beleven van “mijn oude dag”. Wij “oudjes” nemen zo vaak de gewoonte te mijmeren over de gemiste kansen en de moeilijke periodes van ons leven en zo vergeten we dat er zoveel schoons en goeds is geweest dat ook vandaag onze dag nog kan kleuren... Nu ben ik weer ten volle overtuigd dat ik een mooi en gelukkig leven heb gehad en ik denk met dankbaarheid aan het voorbije.’

mijnboek.zorgbedrijf.antwerpen.be