‘Mensen geven vaak aan dat ze kunnen afronden, ze hebben rust gevonden’
De jongste van de hele bende is ze, en steeds ‘die enthousiaste van Balder (Berlaar)’. Chayenne (22) draait al vier jaar mee als vrijwilligster om wensen van palliatieve mensen waar te maken. En dat hoeft niet altijd triest te zijn.
Jong zijn en dit soort werk doen, niet zo vanzelfsprekend. Of toch wel?
Chayenne De Meyer, vrijwilligster bij Wens Ambulancezorg vzw: ‘Wie weet? Ik durf wel eens grapjes te maken en merk dat mensen daar wel goed mee om kunnen gaan. Als ik even weg moet, zeg ik soms tegen een bedlegerige patiënt: ‘Niet weglopen hé, ik ben direct terug.’ Ze lachen dan. Dat maakt het allemaal wat draaglijker. Zo kan je een beetje zuurstof in de situatie brengen, want die is op zich vaak al loodzwaar. Dus ja, ik ben jong en spendeer vrije tijd met mensen die aan het einde van hun leven staan. Ondertussen heb ik ook een opleiding tot rouw- en verliesconsulente gevolgd en wil ik me graag specialiseren als palliatief verpleegkundige. Het heeft me dus echt wel aangegrepen.’
Hoe is het allemaal begonnen voor jou?
Chayenne: ‘Ik ben hierin gerold toen mijn grootmoeder palliatief was. Ik zag hoeveel deugd zij had van kleine attenties. Als je palliatief bent, is elk moment dat er nog is kostbaar. Toen al wist ik: ik wil meer betekenen voor mensen in hun laatste levensfase. Ik was net 18, had mijn rijbewijs gehaald en studeerde verpleegkunde. Mijn tante had deze organisatie opgemerkt, ik ging solliciteren en mocht meteen meedraaien. Toen werd er nog een medische achtergrond verwacht, want je bent tenslotte met zieken onderweg. Mensen hebben medicatie of injecties nodig, moeten verschoond worden, kunnen onwel worden...’
Hoe gaat het precies in zijn werk?
Leighton Hoovelts, voorzitter: ‘Mensen die palliatief of ongeneeslijk ziek zijn, hebben vaak nog een wens. Nog één keer de zee zien, je favoriete band nog eens zien optreden, of nog iets anders. Wens ambulancezorg vzw is ontstaan omdat er meestal vervoer met een ambulance en medische ondersteuning nodig is, dat kan de familie niet geven. De speciaal uitgeruste ambulance garandeert een veilige en comfortabele rit, de medisch geschoolde vrijwilliger biedt ondersteuning. We betrekken ook familie en vrienden bij het verhaal: zij staan het dichtst bij de patiënt. We werken volledig gratis en nemen elke vraag ernstig. Vragen kan je heel eenvoudig online, telefonisch of via mail aanmelden.’
Welke vragen krijg je zoal?
Chayenne: ‘Dat verschilt heel erg, maar de meeste mensen vragen om een familiale aangelegenheid te kunnen bijwonen: een communiefeest, het huwelijk van een kleinkind, een uitstap naar Planckendael... Mijn eerste wens was die van een man die de begrafenis van zijn vrouw wilde bijwonen. Best heftig, maar voor hem zo belangrijk. We zien ook de aantrekkingskracht van de zee: heel wat mensen willen een laatste keer uitwaaien en dat eindeloze water zien golven. Een keertje vroeg iemand een rendez-vous met haar idool Dana Winner. Dat hebben we ook voor elkaar gekregen. Of een man wilde nog een keer naar zijn huis om zijn zeepaardjes nog eens te zien. Ook jonge mensen hebben vragen voor ons. Een jonge patiënt van 21 jaar kon dank zij ons nog met een F-18 meevliegen. En ik vervoerde een vrouw van in de dertig naar Keukenhof, waar we duizenden tulpen bekeken hebben. Dat was zo mooi …’
Hoe is het contact met de zorgvrager en de familie?
Chayenne: ‘Altijd goed. We blijven de hele tijd aanwezig, omdat de zorgvrager misschien ondersteuning nodig heeft. Het is dan inschatten hoe de familie dit ziet: hebben ze liever dat je wat meer op de achtergrond blijft? Of ga je gewoon mee aan tafel met een stukje taart en koffie? Met sommige patiënten ontwikkel je een band. De rit kan lang zijn en tegen ons, een vreemde, vertellen mensen soms meer dan tegen hun eigen familie. Waar ze nog mee zitten, of waar ze fier op zijn. Dat kan me wel echt raken. Achteraf wil ik dan weten hoe het deze mensen verder nog vergaan is.’
Hoe word jij als vrijwilliger omkaderd?
Chayenne: ‘We worden regelmatig ondersteund met opleidingen want je krijgt soms wel moeilijke vragen. Zoals: ‘Zou jij in mijn plaats euthanasie vragen?’ of ‘Waarom ik, waarom overkomt mij dit?’ Dan is het belangrijk dat je hier adequaat op kan reageren én dat je er zelf niet mee blijft zitten. We kunnen goed ventileren bij elkaar. Ja, soms is dat met tranen. We zijn niet gevoelloos. De teamdagen zijn ook altijd heel fijn, dan delen we onze ervaringen. Zo voelen we ons gesteund door elkaar.’
Het lijkt een bijzonder zinvol initiatief.
Chayenne De Meyer: ‘Mensen toch nog gelukkige momenten kunnen geven, is heel zinvol. Zowel voor hen als voor de gever. Natuurlijk is het ook triestig, want het einde is in zicht. Maar ik merk in de gesprekken dat mensen nood hebben aan ‘nog dit’ of ‘nog dat’ en dat ze dan rustiger kunnen afronden, kunnen loslaten. Het lijkt wel alsof mensen zich soms overeind houden tot ze nog dat ene hebben kunnen doen of meemaken. Ze zeggen het me soms ook letterlijk: ‘Nu kan ik met een gerust hart gaan…’ Het helpt de familie en vrienden achteraf ook. Zo’n intens moment samen, dat je heel bewust hebt kunnen beleven, is zo verbindend dat er op dat moment ook echt geluisterd wordt. Zaken worden uitgesproken, en vooral veel liefde voor elkaar is voelbaar.’
deel Artikel
