‘Niksen is een weldaad voor lichaam en geest’
Niksen, daar zijn velen van ons door de coronacrisis min of meer toe gedwongen. Dat voelde misschien onwennig tijdens een anders dagelijkse routine van presteren, maar in wezen is ‘niksen’ net heel goed voor je. Het toeval wil dat de Poolse Olga Mecking er een paar maanden eerder een boek over schreef. En dat sommigen sowieso al lang voor de doortocht van Covid-19 aan het ‘niksen’ sloegen.
Wat versta je onder ‘niksen’?
Ann Deneir (52), rouwconsulente en ritueel coach: ‘Niksen is dwalen in mijn gedachten, zonder bewust doel, zonder opdracht, gewoon zomaar en op een moment dat ik er geen fysieke activiteit bij doe. Tijdens het niksen ben ik niet gebonden aan tijdsgevoel. Ik leef sterk in het nu en als ik stress ervaar, gebeurt dat vaak door een druk van buitenaf om te presteren waardoor ik zelf mijn synchroniciteit kwijtraak. Ik word bijvoorbeeld gedwongen om te denken: waar sta ik volgend jaar? Terwijl ik daarover helemaal niet wil nadenken. Zodra ik aan het niksen ga, is het alsof de tijd er niet is.’
Doe je dit bewust en waarom dan wel?
AD: ‘Ik kan het overal en altijd wel doen omdat het soms maar heel kort duurt, zo even helemaal weg zijn.Toch bouw ik ook af en toe langere periodes van niksen in. Het is als een soort retraite. Ik doe dit eigenlijk al heel mijn leven. Alleen doe ik het nog niet heel mijn leven bewust. Ik heb periodes gehad waarin ik het mezelf verbood. Het is ondertussen een automatisch deel van mijn leven. Ik heb het vooral nodig om de voeling met mezelf te behouden. Het is een bron van creativiteit en brengt me ideeën, ook voor mijn werking Atelier van het Leven. Het helpt me ook omgaan met al mijn emoties. Op die manier brengt het me rust én positieve energie om nadien terug in de ‘actieve’ wereld te stappen.’
Waarom is niksen zo moeilijk?
Olga Mecking, auteur: ‘Bijna alle activiteiten in het leven brengen een soort verplichting met zich mee om gelukkiger, gezonder, beter te worden. We hechten minder waarde aan activiteiten die je als tijdverspilling zou kunnen zien, zoals uit het raam staren, stilzitten of gedachteloos de post openen. We vinden het moeilijk om iets te doen wat geen directe resultaten oplevert. Als ik ‘niks’, slaan mijn gedachten op hol. Denken aan werk gaat over in denken aan klusjes, en dat gaat over in piekeren over de kinderen of wat dan ook. En mijn laptop en mobiele telefoon blijven mijn naam maar roepen.
Het druk hebben is ook een soort statussymbool, we moeten ‘top’ zijn in alles wat we doen en zijn. Bezig zijn heeft bovendien een evolutionair voordeel voor ons. We zijn ontworpen om actief te zijn en voortdurend onze omgeving af te zoeken, om te proberen dingen te verbeteren. Als we bezig zijn, voelen we ons productief en hebben we ons leven onder controle.’
Jij bent ondertussen wel een pleitbezorger van niksen.
OM: ‘Niksen is geen luxe, maar een noodzaak. Ons lichaam heeft het nodig. Na een niks-pauze zijn we niet alleen beter uitgerust, maar ook helderder in ons hoofd en beter in staat om uitdagingen het hoofd te bieden. Hersenonderzoek van de Amerikaanse neuroloog Marcus Raichle toonde aan dat je van ‘niksen’ vanzelf creatiever wordt, het geeft ideeën en oplossingen de mogelijkheid om elkaar te vinden, waardoor er nieuwe hersenverbindingen ontstaan. Het verbazende is dat als je met een taak bezig bent, sommige hersengebieden minder actief worden. Maar toen de proefpersonen stillagen, zonder taak, lichtte een netwerk op met daarin alle belangrijke hersenverbindingen. Niksen is een weldaad, voor lichaam én geest. En het verfrissende is: je hoeft er niks voor te doen!’
Niksen. Door Olga Mecking, Kosmos Uitgevers NL
deel Artikel
