Tijd voor (meer) vakantie!

De ‘Week van de Vrije Tijd’ is ondertussen al aan haar vijfde editie toe. Waarom is er dit jaar specifiek gekozen voor het onderwerp ‘vakantie’?

Bert Cambier: ‘Vooral omdat we er anno 2024 meer nood aan hebben dan ooit. We kunnen drukte niet meer uit ons leven wegdenken. We hebben het druk op onze job om al onze taken rond te krijgen, druk na de werkuren om de kinderen van school te halen, druk in de supermarkt om de juiste inkopen te doen, druk om gezond, lekker en op tijd te koken... Zelfs in onze hobby’s is dat snelle levensritme ondertussen de norm geworden: een rondje hardlopen zonder nieuw record op Strava wordt al snel verloren tijd, we scrollen eindeloos door het onuitputtelijke aanbod van Netflix om toch maar alles ‘gezien’ te hebben en zelfs in onze luie zetel lezen we op onze smartphone vaak nog snel wat werkmailtjes om up to date te blijven.’

Is die dagelijkse drukte niet een probleem dat al langer bestaat?

Bert Cambier: 'Ja, het leven staat amper stil en de (werk)druk loert vaak vlak om de hoek. Dat is de laatste jaren duidelijk te merken aan het hoge aantal burn-outs in onze samenleving. Zelfs als je er op je job in slaagt om met die verhoogde druk om te gaan, dan nog zorgt onze ingebakken planningsdrang ervoor dat ook onze vrije tijd optimaal ‘benut’ wordt. Dat laatste werkwoord gebruik ik opzettelijk, omdat  het aangeeft dat alles wat je doet, ook in je persoonlijke vrije tijd, een zekere ‘nuttige waarde’ moet hebben. We zijn meer dan ooit lijstjesmakers geworden die kicken op het afvinken van taken en to do’s. Helaas laten we ons eigen geluk daar maar al te vaak van afhangen.’

‘Tijd voor (meer) vakantie!’ lezen we in de slogan voor de ‘Week van de Vrije Tijd’. Wat bedoelen jullie hier precies mee?

Bert Cambier: ‘We willen in die week twee dingen doen: aandacht creëren voor de bedreiging van verlofperiodes én ijveren voor een herziening van onze vakantieregeling. Hoewel het tempo van zowel het professioneel als het vrijetijdsleven de afgelopen decennia enkele versnellingen hoger is geschakeld, gebeurt dat niet voor ons basisrecht op vrije tijd en vakantie. Sinds 1974, een periode van volle oliecrisis, is het minimumaantal verlofdagen in ons land (30) hetzelfde gebleven. Dat terwijl we een halve eeuw later in een compleet andere maatschappij leven met nieuwe elementen als digitalisering en automatisering die ons leven grondig bepalen. Europees gezien hinkt België ook achterop wat het aantal vakantiedagen betreft. Enkel Duitsland, Ierland en Nederland doen het slechter met een minimum van respectievelijk 29 en 28 verlofdagen.’

Dan doet België het in vergelijking met haar buurlanden toch niet zo slecht?

Bert Cambier: ‘Dat klopt als je kijkt naar Duitsland en Nederland, maar als we onze blik zuidwaarts richten, zien we dat landen als Frankrijk en Spanje met een minimum van 36 vakantiedagen het een pak beter doen. Daar zie je dat, naast de vaste feestdagen, er vooral meer wettelijke verlofdagen (25 en 22) zijn dan in België (20). Het grote voordeel van deze dagen is dat ze je toelaten om je bepaalde periodes volledig vrij te maken en je je vrijetijdsverdeling eigenhandig laten beheersen. Verlofdagen inzetten of 'opnemen’ is voor veel mensen de enige optie om echt los te koppelen van hun job en eindelijk de dingen te doen die ze uitgesteld hadden. Voor de ene is dat een boek uitlezen dat al maanden op het nachtkastje ligt, voor de ander een ooit geplande citytrip naar Parijs maken maar evenzeer kan dat een lang uitgesteld bezoekje inhouden aan een oude vriend.’

België heeft een minimum van 20 wettelijke verlofdagen, Frankrijk doet daar 5 dagen bij. Echt gigantisch is het verschil tussen België en Frankrijk niet.

Bert Cambier: ‘20 dagen lijken misschien voldoende om er even helemaal tussenuit te zijn, maar wat als je werkmailtjes je weten te bereiken tot in je caravan in de Provence? Wat met complexe verlofaanvragen waarin je vaak rekening moet houden met agenda’s van zowel je collega’s, je partner als je kinderen? En hoe zit het met collectieve sluitingen van bedrijven die meteen de helft van je wettelijke verlofdagen opslorpen? Hedendaagse concepten als continue bereikbaarheid, flexibele werkroosters of de verregaande versnippering van vakantieperiodes zorgen ervoor dat het wettelijk verlof als vorm van ‘netto’ vrije tijd (afgeschermde tijd waarin ‘niets moet’) de laatste jaren zeldzaam wordt. Vaste tijdsblokken waarin je als mens kan onthaasten en je kan losmaken van alle externe verplichtingen, zowel werkgerelateerd als privé, staan in de huidige maatschappij onder druk en hebben meer aandacht nodig.’

Hoe wil Pasar daar concreet iets aan doen?

Bert Cambier: ‘In de ‘Week van de Vrije Tijd’ organiseren onze lokale afdelingen verschillende ontspannende wandelingen, fietstochten en uitstappen waar ‘onthaasten en ‘deconnectie’ centraal staan. Sommige activiteiten, zoals de thematische wandeling van ‘Pasar Tijd Met Elkaar’ in Gent (28/04), gaan nog een stapje verder. Deze begeleide wandeling start aan het Industriemuseum Gent, het vroegere MIAT, en toont de diverse aspecten van arbeid, (gebrek aan) vrije tijd en industrie.  Al wandelend langs de oude dokken en fabrieksdomeinen leer je meer over de evolutie die we als samenleving doormaakten op vlak van vrije tijd. Daarnaast plannen we op sociale media en onze website ook nog heel wat interessante content en voeren we deze zomer mee campagne met het ACV voor een minimum van 25 betaalde wettelijke verlofdagen. We zitten dus zeker niet stil!