5 expo’s om nu te zien in Nederland

Amsterdam: dia’s kijken met Nan Goldin

‘Ik gebruikte drugs en was er trots op’, zei Nan Goldin in een interview in De Volkskrant. Op de expo Nan Goldin. This will not end well. beleef je haar wilde jaren in het New York van de jaren 1980 van op de eerste rij. Ze hadden slecht kunnen aflopen, maar Goldin werd een invloedrijke fotograaf, een heuse heldin zelfs voor de talloze navolgers die zich door haar ongepolijste, intieme snapshots lieten inspireren. In The Ballad of Sexual Independency zit ze haar aan harddrugs verslaafde vriendenkring op de huid. De roes, de vreugde en de verbondenheid komen in beeld, maar ook huiselijk geweld, sekswerk, de aidsepidemie, de overdosis, het verlies.

De onbeschroomde foto’s maakten maatschappelijke taboes bespreekbaar. Vandaag is Goldin zowel fotograaf als activist. In het Stedelijk Museum presenteert ze haar fotoreeksen in slideshows, zoals gebruikelijk. Ze laat zes reeksen projecteren, ondersteund door voice-overs en muziek. Naast The Ballad gaat het onder meer om een hommage aan haar transvrienden. Vaut le voyage, zou de Michelingids zeggen!

Nan Goldin. This will not end well. Tot 28 januari, Stedelijk Museum, Amsterdam

Schiedam: alle gekheid in een stipje

Yayoi Kusama, de Japanse polkadotoma die de wereld opvrolijkt met stippels en pompoenen, bracht in de sixties veel tijd door in Nederland. In 1967 organiseerde ze in het Stedelijk Museum Schiedam het Naked Body Festival. De happening eindigde zoals eerdere happenings in New York geëindigd waren: de politie greep in. Naakte mannen, die zich lieten bestippelen door een kunstenares, dat kon de goegemeente niet tolereren!

Nog tot eind februari trakteert het Stedelijk Museum Schiedam je op een tijdreis naar de sixties met Yayoi Kusama. Volgt haar tijdens haar performances in Nederland en bewonder kwetsbare, weinig getoonde vroege werken. De polkadot is Kusama’s versie van het yin-yangsymbool en verwijst naar de energie van de zon en de kalmte van de maan.

Yayoi Kusama. De Nederlandse jaren 1965-1970, tot 25 februari, Stedelijk Museum Schiedam

Rotterdam: selfie met middelvinger

Conceptueel kunstenaar, mensenrechtenactivist, luis in de pels van autoritaire regimes: Ai Weiwei timmert al vier decennia aan een betere wereld via slimme, strijdbare kunst. Met In search of humanity presenteert Kunsthal Rotterdam zijn grootste overzichtsexpo tot nog toe. 120 werken illustreren Ai Weiwei’s motto ‘Alles is kunst, alles is politiek.’ De sculptuur Forever Bicycles bestaat uit stuurloze fietsen, omdat in China het regime de rijrichting aangeeft. Voor Sunflower Seeds bedekt hij de vloer met duizend kilo handgeverfde porseleinen pitten. Made in China, je mag er trots op zijn! De vluchtelingencrisis klaagt hij aan met beelden gemaakt van Legoblokjes. Study of Perspective is de minst oppervlakkige selfie ooit. Ai Weiwei steekt een middelvinger op naar het Tian An Men-plein, waar het Chinese regime in 1989 tanks afstuurde op betogers, met 2600 doden tot gevolg.

Ai Weiwei. In search of humanity. Tot 3 maart, Kunsthal Rotterdam

Wassenaar: alles in het groot

In Museum Voorlinden is de architectuur zelf al een attractie. Ze sluit aan op de natuur en de wilde tuinen ontworpen door Piet Oudolf. Als kunstenaar moet je al van goeden huize zijn om tegen al dat moois te kunnen opboksen. Maar dat is aan Anselm Kiefer, de krachtpatser van de Duitse kunst, wel besteed. Hij denkt op monumentale schaal, heeft oneindig veel interesses en gaat de grote thema’s niet uit de weg. De expo Anselm Kiefer. Bilderstreit overweldigt je met reusachtige schilderijen, sculpturen en installaties, vaak gemaakt van ongewone materialen als goud, stro, lood, aarde, vuur. Op sommige doeken vind je zelfs tanden terug. ‘De kunstenaar duikt in de geschiedenis’, zegt Kiefer. ‘Hij legt verbanden.’ Maar je hoeft niet alle historische, literaire of mythologische verwijzingen te vatten om de werken te appreciëren, zoals je geen noten hoeft te kunnen lezen om van Beethoven te genieten.

Anselm Kiefer. Bilderstreit. Tot 25 februari, Museum Voorlinden, Wassenaar

Den Bosch: familiekransje met de Brueghels

Grijp je laatste kans, en vooral de laatste tickets, en ga deze kerstvakantie nog snel Brueghel: de familiereünie bekijken in Den Bosch. Vijf generaties lang, van 1550 tot 1700, drukte de familie haar stempel op de Europese kunst. Om de tachtig meesterwerken in het Noordbrabants Museum te zien, moet je meestal duizenden vliegmijlen verzamelen, maar nog één weekje hangen ze samen, in een enscenering die traag en mindful kijken aanmoedigt. Zo zie je de minutieus geschilderde details, verborgen boodschappen en grappige figuurtjes niet over het hoofd. De expo zet ook de vrouwen van de Bruegeldynastie in de spotlights. Pieter Bruegel de Oude leerde schilderen van zijn schoonmoeder Mayken Verhulst.

Brueghel: de familiereünie. Tot 7 januari, Noordbrabants Museum, ’s Hertogenbosch.