Op Alpentrektocht… in Nederland

Vanop de Vaalserberg springt het uitgesproken reliëf van Zuid-Limburg in het oog, zeker naar Nederlandse maatstaven. Toen de Ardennen en de Eifel werden gevormd, kreeg de streek ondergronds een zetje mee. Oorspronkelijk was het één groot plateau, maar na verloop van tijd hebben de Maas en vele beekjes dalen uitgesleten waardoor er heuvels ontstonden. Waar het water niet kon komen, bleven ‘bergtoppen’ over. Dit is het meest on-Nederlandse stukje Nederland en het decor van de Dutch Moutain Trail.

Wij verkennen de zeven toppen van de trail in de winter. De Nederlandse bergen zijn doorgaans sneeuwvrij en raketten of crampons heb je niet nodig om onder je voeten te bevestigen. Wat je wel nodig hebt: een waterdichte regenjas en een stevig paar bergschoenen. De route is 101 kilometer lang en telt 1.718 hoogtemeters, verdeeld over vier etappes van zo’n 25 kilometer. Ook een gps-toestel of -horloge is haast onontbeerlijk, de tocht is maar gedeeltelijk bewegwijzerd.

Hemelse soep

De trail begint in voormalig steenkoolmijngebied. In de jaren 50 werkte zowat iedereen in de streek in ‘de koel’, ondertussen zijn de putten dicht en kwam er toeristische recreatie in de plaats. De eerste van de zeven toppen is de Wilhelminaberg, een kunstmatige heuvel in Landgraaf. De top van 225 meter ontstond als steenstort van de gelijknamige mijn.

Verderop herinneren betonblokken van de Siegfriedlinie aan Hitlers vergeefse poging om geallieerde tanks buiten zijn afbrokkelende Reich te houden. Wij laten ons niet tegenhouden en steken de grens over. De tweede summit is de Schneeberg in Duitsland. Hij dankt zijn naam niet aan eeuwige sneeuw, maar aan de kalkgrond die in de zomer een opvallend lichte kleur heeft. Vanaf de top op 257 meter zie je Aken liggen.

Het eindpunt van de etappe is het ‘drielandenstadje’ Vaals. Vanaf de Vaalserberg loopt de route door het dichte loofwoud van het Vijlenerbos. De volgende avond strijken we neer in Gulpen. Die naam is alomtegenwoordig als dal, berg, ­rivier en dorp. En je kan Gulpen ook drinken. In zestien soorten. De Gulpener Bierbrouwerij is sinds 1825 een onafhankelijk familiebedrijf. Ondertussen is de achtste generatie aan zet en die heeft zestien speciaalbieren in de aanbieding.

De volgende ochtend is het grijs. Donkergijs. En de regen valt met bakken uit de lucht. Dat betekent … pratsj. Verschillende keren gaan we ei zo na tegen de grond. Of ze daar niks aan kunnen doen, aan die modder? ‘Nooit. Die pratsj, dat is zoals wij zijn, daar zijn wij uit voortgekomen, die hoort bij onze cultuur. Zoals rommedoe en zoervleisj (stinkkaas en zuurvlees)’, vertelt Herman Wehkamp van Visit Zuid-Limburg. ‘Het onderscheidt ons van andere landsdelen. Als het een tijdje onafgebroken geregend heeft of als er natte sneeuw ligt dan weten wij dat we rekening moeten houden met pratsj.’

De derde etappe van de Dutch Mountain Trail is goed voor drie van de zeven summits: de Gulperberg (157 meter), de Hakkenberg (252 meter) en de Kathenroth (209 meter). Ondertussen zijn we weer ons land binnengesmokkeld. De trail slingert door de glooiende Voerstreek. Ook hier wandelen we afwisselend door dichte loofwouden, mistige naaldbossen, kale plateaus, holle wegen, drassige weilanden, boomgaarden in winterkleed en diep doorsneden valleien. De vakwerkhuisjes lijken uit een sprookjesboek weggelopen. Gelukkig brandt het vuur en kunnen verkleumde hikers zich er laven aan een hemelse kom soep of een stuk vlaai.

Industrieel ontwaken

Tijdens de vierde en laatste etappe krijgen we een weidse, maar alweer mistige blik op het dal van de Maas. Dan dalen we af naar de oude dorpskern van Eijsden. Onze laatste col, D’n Observant (157 meter), geeft zich niet zomaar gewonnen. Na een lange klim en afdaling belanden we in een oude mergelgroeve. Ook de laatste top is een afvalberg. Hij is gemaakt van de deklagen van de Sint-Pietersberg, die voor de mergelwinning grotendeels werd afgegraven. De voormalige groeve wekt een bevreemdende, industriële sfeer op en met Maastricht in zicht ontwaken we stilaan uit onze alpiene dromen.