Wandelen langs de Moezel

Als je Traben-­Trarbach in het ochtendlicht ziet ontwaken, laat niets vermoeden dat dit verstilde stadje aan het begin van de twintigste eeuw de tweede grootste wijnhandelsstad van Europa was, enkel voorafgegaan door Bordeaux. Of toch?

De gevels van de herenhuizen zijn opvallend rijk versierd, het aantal villa’s is groot. De architecturale rijkdom getuigt van de belle époque van het Moezelland, de hoogdagen van de wijnhandel.

Als protestantse enclave in een overwegend katholieke regio onderhield de stad goede relaties met Pruisen, wat opportuniteiten schiep voor de wijnhandel. Enorme winsten financierden de jugendstil­frivoliteiten waarmee wijnhandelaars elkaar de loef af staken. Voor de mooie Moezelbrug, die een noodzaak werd bij de fusie van Traben en Trarbach, schreef men in 1904 een nationale architectuurwedstrijd uit.

De winnaar, de Berlijnse architect Bruno Möhring, bracht de grootstad naar de oevers van de Moezel. In opdracht van de rijke handelaren ontwierp hij unieke monumenten, zoals het Romantik Jugendstilhotel Bellevue, het stadhuis Alter Bahnhof en talloze villa’s. Zo welvarend was de wijnstad, dat Traben als eerste Duitse gemeente elektrische straatverlichting invoerde.

Maar we zijn hier niet voor een rustige architectuurwandeling door het stadscentrum. We komen de gloednieuwe Moezelwandelroute uittesten, die 365 kilometer wandelplezier biedt.

Op het menu: drie etappes in het hart van de Duitse Moezelstreek. Etappe 13 beslaat vijftien kilometer van Traben­-Trarbach naar Reil. Voorbij de Brückentor klimmen we op de zuidelijke oever via haarspeldbochten door het bos naar de romantische Grevenburg, hoog op een klif.

Eeuwenlang waakte de stamburcht van de Graven van Sponheim over deze rivierbocht. Tijdens de Europese oorlogen van de zestiende eeuw wisselde ze dertien maal van eigenaar, tot de Fransen de burcht in 1734 opbliezen.

In de schaduw van de middeleeuwse ruïne ligt een intiem caféterras met een schitterend uitzicht over de Moezelvallei, de vulkanen van de Eifel in het noorden en de heuvelruggen van de Hunsrück in het zuiden.

Wandelmogelijkheden in overvloed. De concentratie aan paden, allemaal duidelijk gemarkeerd, lijkt in dit bos even hoog als die aan snelwegen in het Ruhrgebied.

We volgen de Moselhöhenweg (gemarkeerd met de letter M) op de rand van vallei en bos, langs hooggelegen hutten en uitzichtpunten. Bij de ruïne van Starkenburg wijkt het bos voor de wijngaarden, die als smalle trappen afdalen naar de Moezel.

Je kunt nu de hooggelegen panoramaweg naar Enkirch volgen, of diagonaal afzakken door de wijngaarden. Welke route je ook kiest, het witte kerkje van Enkirch vormt een onmiskenbaar baken voor de wandelaar.

Enkirch staat bekend om zijn vakwerkarchitectuur en historische wijnhuizen. Let op de details, zoals naambordjes van straten en huizen uit houtsnijwerk. Je kunt hier een hapje eten of een terrasje doen op de oever. Heb je een picknick bij, stap dan een halfuurtje door tot bij de ‘pootjebaadplaats’, een openbaar voetbad dat de wandelaar verfrissing biedt. Een kwaliteitslabel, dat verdien je als wandelpad dus met dergelijke verwennerijen.

Dwars door de wijngaarden (en met propere voeten!) bereiken we Reil, op de andere oever. We hebben zowaar vijftien kilometer gestapt op een halve dag. Keren we terug of vatten we etappe 14 aan? De volledige 12,5 kilometer tot Zell halen we niet, maar via Bullay, dat een treinstation heeft, kunnen we ons traject met twee uur inkorten. We laten de vele wijnkelders van Reil links liggen en klimmen door het bos naar de Prinzenkopf, een uitkijktoren 220 meter boven zeeniveau en 125 meter boven de loop van de Moezel.

Al in de negentiende eeuw was de Prinzenkopf een beroemd uitzichtpunt. Het dankt zijn naam aan het bezoek van kroonprins Friedrich Wilhelm IV, die tijdens een bezoek aan het Rijnland de Moezel bezocht en hier een maaltijd aangeboden kreeg. Vroegere uitkijktorens weerstonden de tand des tijds niet. De huidige constructie dateert van 31 mei 2009 en is helemaal up­to­date. Op de top van de toren kun je het thuisfront groeten via de webcam.

In alle richtingen kijk je uit over de Moezel, die hier scherpe lussen tekent in het groene landschap. De trotse Marienburg waakt hoog op de rotsen, Bullay, Punderich en Alf zijn miniatuurdorpen in de diepte. De gelijkenis met een Märklinmaquette is complet wanneer de trein door het dal raast, dwars door de berg via de Prinzenkopftunnel, en over het langste hangviaduct (786 meter) van Duitsland.

De wijnbouw heeft hier het landschap gevormd, zoveel is duidelijk na een dagje stappen. Maar dat je langs de Moezel de steilste wijnberg van Europa vindt (tot 70 graden), komt toch als een verrassing.

Je kunt de Calmont­wijnberg gezapig verkennen via het Moezelpanoramapad. Als het iets avontuurlijker mag, kies dan voor de pittige klim via de Calmont Klettersteig. Je kunt deze via ferrata beginnen achter het kerkje van Bremm of aan de brug van Ediger­-Eller.

Tijdens je klauterpartij haal je een stijgingspercentage van 68 graden. Stevig schoeisel is een absolute noodzaak.

Op een zomerse augustusdag, wanneer het kwik langs de rivier 30 graden Celsius haalt, mag je op deze zuidwaarts gerichte wand 40 graden verwachten.

Ik klim over ladders, langs staalkabels en stijgbeugels. De zon schroeit genadeloos, er is geen spatje schaduw. Ik waan me op de gloeiende flanken van de Etna.

Respect voor de wijnbouwers die hier met de hand druiven plukken! De spectaculaire Klettersteig is amper drie kilometer lang, maar als je een welverdiende pauze tussen de wijnranken inlast, ben je al gauw twee uur onderweg.

Een absolute aanrader, maar begin er niet aan met kleine kinderen.

Of met hoogtevrees. Beneden in het dal, op de andere oever, ligt de ruïne van het klooster Stuben. Tijdens de zomer is dit een populair strandje. Met één duik in de Moezel spoel ik al het zweet van de klim weg.

Enkele glazen riesling later voelen we ons herboren. Maakt wijn overmoedig of krijg je echt nieuwe energie? We nemen het zekere voor het onzekere en keren met de boot terug naar ons vertrekpunt.

Op zoek naar de typische Moezelromantiek? Beilstein is een buitengewoon fotogenieke verzameling vakwerkhuizen. Het stadje is mooi gelegen in een zijdal en wordt gedomineerd door een kasteelruïne en een barokke kloosterkerk, die je bereikt via een trap met honderd treden. Net een filmset, zou je zeggen, en dat vonden ook de filmmakers die hier naar verluidt al meer dan duizend keer kwamen draaien.

Voeg daar een sprookjesachtig kasteel aan toe en de bijnaam ‘Doornroosje aan de Moezel’ is verklaard. Je bent hier natuurlijk niet de eerste toerist. De terrassen op de marktplaats zijn altijd druk bezet.