‘Het mag gerust wat trager’

Pasar lanceerde het begrip ‘netto vrije tijd’. Waarom?

‘Netto vrije tijd, dat zijn de waardevolle momenten die overblijven als alle verplichtingen zoals arbeid en zorgtaken vervuld zijn. De echte tijd voor jezelf. Om stil te staan bij wat telt in het leven. De focus bij Pasar is verschoven van vakantiemogelijkheden voor arbeiders naar de actuele problematiek van de kwaliteit van het leven en de link met tijd. We willen geen belerend vingertje opsteken, maar onze ambitie is wel dat mensen bewuster omgaan met hun vrije tijd. Ik ben van mening dat een zinvolle invulling van vrije tijd iets is wat je als mens verrijkt, zowel op individueel niveau als op sociaal vlak. Maar je hebt natuurlijk ook het recht om lui te zijn, om eens ‘nee’ te zeggen. Het kan deugd doen om even niets te doen. Of om je gewoon te vervelen, dat stimuleert creativiteit. Ons perfectionisme en onze prestatiedrang maken ons niet gelukkiger. Het mag gerust wat trager. Nu worden te veel mensen ziek of hebben ze het moeilijk om hun werk en de zorg voor kinderen en ouders te combineren.’

Gaan we ons tijdprobleem oplossen door minder lang te werken?

‘Dat denk ik wel. Leren denken in termen van een kortere werkweek als norm is een stap in de goede richting. Ook het aantal feestdagen en wettelijke vakantiedagen mag gerust worden uitgebreid. We bengelen achteraan het Europese peloton. Ik vind het overigens prachtig om te durven kiezen voor de zondag als rustdag. We hebben die collectieve vrije tijd nodig om ons samen met familie of vrienden uit te leven of om tijd te maken voor sociaal engagement. Daarom zijn de voorstellen voor betaald vrijwilligerswerk en flexi-jobs om wat bij te verdienen een totaal verkeerd maatschappelijk signaal. Een voorstel van Pasar is om vrijwilligerswerk te belonen met vrije tijd. Een soort sociaal-educatief verlof: in ruil voor zorgtaken of vrijwilligerswerk moet je minder uren werken. Niet iedereen zal staan springen voor deze ideeën, maar tachtig jaar geleden leken betaalde vakantiedagen ook een gek idee, en toch zijn ze er gekomen!’

‘Ik vind het prachtig om te durven kiezen voor de zondag als rustdag. We hebben die collectieve vrije tijd nodig.’

Is meer vrije tijd voor iedereen haalbaar?

‘Als we de sociale ongelijkheid verder aanpakken wel. Het moderne sociale toerisme moet de drempels die meer vrije tijd in de weg staan, wegwerken. Trouwens, het bevorderen van contacten tussen mensen in de vrije tijd leidt ook tot meer kansen op werk, ontplooiing en minder ziekte. Daar zit de echte winst voor de samenleving. Sociaal toerisme is vandaag veel meer dan goedkope bedden.’

Hoe gaat Pasar hieraan werken?

‘We organiseerden al een symposium rond tijd en lanceerden het boek De herontdekking van de tijd. Daarin laten we dertien denkers uit verschillende hoeken aan het woord over tijd. De ideeën uit dit boek gebruiken we de komende jaren verder om acties en voorstellen te ontwikkelen. Zo zullen onze lokale afdelingen in 2018 in hun gemeente op zoek gaan naar een ‘pak je tijd-plekje’. Dat is een plaats waar mensen tot rust kunnen komen. Zo bouwen we een netwerk van vrijetijdsplekjes in Vlaanderen. Daarnaast werken we aan een vrijetijdsbarometer. Dat wordt een hulpmiddel om na te gaan hoe je jouw vrije tijd beleeft. En dan is er nog het intussen bekende ‘pakje tijd’, waarmee je tijd aan iemand anders cadeau kan doen, en leuke tips op de website. En met de gemeenteraadsverkiezingen in aantocht pleiten we voor ruimte voor vrije tijd en recreatie, met bossen en trage wegen, groen en ruimte, wandel- en fietspaden en een mooi cultureel aanbod voor iedereen.’