Stoppen in Metz

Vauban, de militaire architect van Lodewijk de Veertiende, versterkte elke Franse streek. ‘Metz verdedigt heel Frankrijk’, vond hij, en de citadel is in verhouding tot de opdracht. Fiets langs de wallen en je rijdt de Ronde van Metz. Na de start bij de kathedraal kom je meteen bij de prentkaart: de ronde toren Temple Neuf op het eiland in de Moezel. De plezierhaven en de veldbloemen in de parken zijn te danken aan ecologisch pionier Jean-Marie Pelt, die de stad groen liet kleuren voor dat modieus werd.

We komen langs het Magasin aux Vivres, de vijf eeuwen oude opslagplaats van de citadel, en de Porte des Allemands, een middeleeuwse stadspoort en brug. Op de Place de la République lunchen mensen op stenen ligbanken. Achter het Centre Pompidou-Metz strekt zich de twintig hectare grote Jardin Jean-Marie Pelt uit. Speel een partijtje petanque, test je skills in het skatepark, wandel langs de rivier de Seille. Wij willen hier wonen!

Van dat Centre Pompidou-Metz heb je vast al gehoord. Is de collectie even sterk als de architectuur? Of is dit een van die lege showmusea die als paddenstoelen uit de grond schieten?

De welvende houten luifel doet denken aan een plaatjeszwam, maar om de drie expositieruimtes te vullen, mogen curatoren creatief zijn met zestigduizend stuks moderne en hedendaagse kunst uit de nationale collectie van Frankrijk.

(Toen de journalisten op pad waren in 2016, bezochten ze de expo Musicircus, die het verband tussen muziek en beeldende kunst illustreert.) We steken van wal met een Chagall. Een violist begeleidt een bruidspaar in het Wit-Russische dorp van zijn jeugd.

Joseph Beuys verpakte een piano in vilt, Marcel Duchamp liet ronde, met abstracte tekeningen versierde schijven ronddraaien als vinylplaten en een metalen mobiel van Alexander Calder stond op het podium voor een bijzonder concert. Natuurlijk hoor je ook hoe dat klinkt. Welkom in de toekomst, waar kunst bekijken meer is dan nummertjes drukken op je audiogids.

‘Het is hier net een klein dorp’, zegt Lucie Schosseler. Haar atelier krioelt van de kleine monstertjes. Ze is gespecialiseerd in maquillage, protheses en maskers, bedoeld als special effects voor monsterfilms, sciencefiction of reclame. En ze ontwierp de mascotte van TCRM-Blida, een fiere haan.

TCRM-Blida is het dorpje waar ze het over heeft. Vroeger repareerde de lokale vervoersmaatschappij haar stadsbussen in die hangars. Vandaag huren artiesten en ontwerpers een kleine garage, zoals Lucie, of een parkeerstrook in de hangar.

Als de kathedraal van Metz kon bewegen, dan walste ze de hele stad plat. Het verpletterende gevaarte troont op een heuvel boven de Moezel. Slechts twee gotische kerkschepen in Frankrijk reiken hoger. En toch bestaan haar muren bijna volledig uit glasramen. In totaal 6.500 vierkante meter, de oudste uit de dertiende eeuw.

Chagall – hij weer – vulde enkele vensters naast het koor, Hermann van Münster de hele gevel boven het grote portaal. Artiesten hadden rond 1400 minder prestige. Ze werden als ambachtslieden vernoemd naar hun stad van afkomst. Hermann had Metz zo verblijd dat hij een aristocratengraf kreeg onder zijn meesterwerk. De broze kathedraal overleefde twee wereldoorlogen omdat Metz voor de Duitsers Duits was en voor de geallieerden Frans. Je bombardeert je eigen stad niet.

… krijgen oude skateboards een tweede leven. uit grote, versleten skateboards haalt Maxime Coeur kleinere exemplaren, cruisers genaamd. Of hij versnijdt ze tot brillen en ringen.

Skateboards bestaan uit gekleurde, aaneengelijmde laagjes esdoornhout, en dat levert kleurrijke lijntjesmotieven op. ‘Ik combineer mijn passies voor skaten, houtbewerking en duurzaamheid’, vertelt Maxime. ‘Skaters deden weinig aan recyclage, maar nu brengen mensen me hun oude boards.’

In een groene, vernieuwende stad als Metz willen wij dagvers, lokaal en betaalbaar eten. Le Jardin des Chefs beperkt zijn menu om dat waar te maken en biedt bovendien altijd een vegetarische optie. Het interieur is even kraakvers, eenvoudig en natuurlijk als de gerechten. Het restaurant hoort bij een grote koksschool.

Een snelle lunch? Ga dan naar de overdekte markt, die in een bisschoppelijk paleis huist. Of koop er streekproducten voor je picknick in het park. Op je boodschappenlijst alvast kazen als Munster, Gros Lorrain en Chèvre des Vosges. En de trots van Lotharingen, de mirabel. De gele pruimpjes zijn van een oeroud ras en smaken lekker in confituur, paté, eau de vie. Ze sieren zeker ergens een art nouveau-vaas.

Frankrijk, Duitsland of Toscane?

De grootste verrassing is uiteindelijk de schoonheid van de oude stad. Je ziet middeleeuwse stadspaleizen en pleinen die je in Toscane verwacht. De Place Saint-Louis heeft zelfs zuiderse arcaden. ‘Metz dreef vroeger handel met heel Europa’, vertelt onze gids. ‘Op dit plein gebeurden de banktransacties. De Lombardijers controleerden de geldhandel en importeerden invloeden uit Italië.’

Metz is…

… l’amour à première vue. Of Liebe auf den ersten Blick. Onze innerlijke Duitser heeft gesproken! Liever een kever in het gras dan een slak op je glas. Liever veldbloemen in het park dan fleurige tegeltjes. Of voelt de dorpse gemütlichkeit van Metz juist prettig door het contrast met petit Paris Nancy?

Tekst Gert Corremans – Foto’s Siska Vandecasteele

Dit artikel is verschenen in november 2016.